Η αγαπημένη συγγραφέας Φυτούλα Βακανά έχει κάνει ειδικό αφιέρωμα στο “Πάμπλο. Ένας καμβάς αναμνήσεις”. Απολαύστε το!
«Πάμπλο. Ένας καμβάς αναμνήσεις»
Συγγραφέας: Αντώνης Σέργης
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Ηλικίες: 11+
Εξώφυλλο-εικονογράφηση: Ίρις Σαμαρτζή
Η ιστορία:
Ο μικρός Πάμπλο ζωγραφίζει ασταμάτητα και ονειρεύεται κάποια μέρα να γνωρίζουν όλοι το όνομά του. Και επειδή ξεχειλίζει από αυτοπεποίθηση, αρνείται να συμμορφωθεί στις υποδείξεις του πατέρα και του παππού του ως προς το πώς είναι αποδεκτό να ζωγραφίζει εκείνη την εποχή.
Κι ενώ όλοι αναμένουν από εκείνον να λάβει μέρος σε ένα μεγάλο διαγωνισμό για να κερδίσει ένα σημαντικό ποσό, αρρωστά με οστρακιά. Το χειρότερο όμως είναι ότι, λόγω του πυρετού και ενός από τους συχνούς καβγάδες με τον πατέρα του, παθαίνει παροδική αμνησία.
Όλα είναι καινούρια για αυτόν, ένας λευκός καμβάς που καλείται να ξαναγεμίσει. «Τι απ΄όσα θυμόμαστε τελικά για τον καθένα είναι αληθινά και τι ψεύτικα;» Υπάρχει αντικειμενική αλήθεια ή ο καθένας μας έχει τη δική του ερμηνεία για τη σχέση του με τους πιο κοντινούς του ανθρώπους, που διαφέρει από τη δική τους;
Μήπως τελικά είμαστε όλοι τυφλοί που ψαχουλεύουμε έναν ελέφαντα, όπως σε εκείνο το ινδικό παραμύθι και άλλος τον εκλαμβάνει ως ένα κομμάτι σχοινί (προβοσκίδα), άλλος ως αιχμηρό ακόντιο (χαυλιόδοντας) και ο τρίτος ως ένα τεράστιο κορμό δέντρου (το πόδι)…
Οι εντυπώσεις:
Ο Αντώνης Σέργης πετυχαίνει να μας μεταφέρει στα παιδικά χρόνια του Πάμπλο Πικάσο και να μας κάνει θεατές στη ζωή του, φιλοτελώντας με κάθε λεπτομέρεια την ψυχοσύνθεση και το ταμπεραμέντο του αγοριού που μεγαλώνοντας έγινε αυτό που ονειρευόταν: διάσημος, σπουδαίος και σημείο αναφοράς για τον κόσμο της Τέχνης.
Σελ. 32 «Θέλω να λέω «Είμαι ο τάδε» και αμέσως ο άλλος να χάσκει με το στόμα ανοιχτό. «Α,ναι! Εσένα φυσικά και σε γνωρίζω».
Αν κάποιος μπορεί να γράψει ένα μυθοπλαστικό κείμενο με έντονα βιογραφικά στοιχεία, διατηρώντας τον μύθο του προσώπου που μελετά, αυτός είναι ο Αντώνης Σέργης, τον οποίο η συνέπεια και ο σεβασμός χαρακτηρίζουν και ως συγγραφέα αλλά και ως άνθρωπο.
Στην πρώτη σκηνή του βιβλίου ο συγγραφέας μας περιγράφει την εμπειρία του μικρού Πάμπλο ως θεατή σε μιαν αρένα όπου διεξάγεται το δημοφιλές στη χώρα του σπορ μιας ταυρομαχίας. Ο μικρός την παρακολουθεί με τη συνοδεία του πατέρα του που δεν μπορεί να δεχτεί ότι το βίαιο θέαμα ενοχλεί το αγόρι αντί να το ευχαριστεί. Οι δυο τους αναχωρούν άρον άρον από την αρένα, με τον πατέρα εκτός εαυτού κι εμείς έχουμε μια ξεκάθαρη εικόνα της τεταμένης τους σχέσης. Ο Πάμπλο εκφράζει επανειλημμένα το παράπονο του για την αγεφύρωτη απόσταση μεταξύ τους.
Στην πορεία της ιστορίας, ο συγγραφέας δεν τσιγκουνεύεται σημαντικές πληροφορίες για τη ζωή και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του Πικάσο: μας συστήνει τον καλύτερο (και μοναδικό) του φίλο που ονειρεύεται να γίνει καταξιωμένος ποιητής, την Εσμεράλδα την κατσίκα που είναι το αγαπημένο του κατοικίδιο, τους παππούδες του που υπήρξαν σημαντικές μορφές και τον όμορφο δεσμό που μοιράζεται με τη μητέρα του, η οποία του προσφέρει εκείνη την άνευ όρων αγάπη που είναι αρκετή για να αναπληρώσει και το μερίδιο που αναλογεί στον πατέρα του.
Είναι αλήθεια ότι δεν έχω διαβάσει κάτι άλλο που αφορά τη ζωή του Πικάσο. Μέσα από το κείμενο του Αντώνη, όμως, τον είδα, τον συμπόνεσα και τον άκουσα ξεκάθαρα να λέει κάποιες από τις φράσεις του που έχουν μείνει πλέον στην ιστορία:
«Η τέχνη πάντα ξεπλένει την ψυχή από τη σκόνη της καθημερινότητας». Κι ενώ δεν είχα υπόψιν τη φράση, πόσες φορές δεν ένιωσα καινούρια και ανάλαφρη μετά από μια ωραία συναυλία, διαβάζοντας ένα καλό βιβλίο, προσπαθώντας να απομνημονεύσω δυο-τρεις στίχους που άγγιξαν κάτι βαθιά μέσα μου!
Για όσους η δημιουργία και η ομορφιά είναι σκοπός ζωής, θα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να ακολουθήσουν την πορεία της σκέψης του για να δημιουργήσει κάποια από τα πρώτα έργα του: την έμπνευση/σύλληψή τους και πώς προχώρησε μέχρι και την ολοκλήρωσή τους.
Βλ. Πίνακας «Επιστήμη και Φιλανθρωπία»
Αν αγαπάτε την Τέχνη ή αν είστε απλά περίεργοι για το πώς κάποιος μπορεί με στοχοπροσήλωση να πετύχει όσα ονειρεύτηκε κι ακόμα περισσότερα, αναζητήστε τον «Πάμπλο-Ένας καμβάς αναμνήσεις».
Γιατί ποιος άλλος μπορεί να σας μεταφέρει καλύτερα τον πυρετό και την έκσταση του να δημιουργείς;
Σελ.87 «Όποτε πάρω το πινέλο στα χέρια μου, είναι σαν να μην είμαι εδώ. Ανεβαίνω πιο ψηλά. Κάτι με τραβάει προς τα πάνω. Μια δύναμη πάνω από μένα την οποία δεν μπορώ να ελέγξω. Αλλά ούτε και θέλω. Μ΄αρέσει αυτή η μαγεία».
Το καταπληκτικό εξώφυλλο και οι τόσο χαρακτηριστικές βινιέτες στην αρχή των κεφαλαίων είναι δημιουργίες της αγαπημένης μας Ίριδας Σαμαρτζή.
- Στο παράρτημα (και στο www.antonissergis.com ακόμα περισσότερες) μπορείτε να βρείτε δημιουργικές δραστηριότητες βασισμένες στο βιβλίο, για αξιοποίηση από γονείς και εκπαιδευτικούς.
Ερωτήσεις για Αντώνη Σέργη:
- Ποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Πάμπλο Πικάσο σε ενέπνευσε να μελετήσεις τη ζωή του για να τη φτιάξεις βιβλίο;
- Ο Πικάσο είπε: «Η τέχνη πάντα ξεπλένει την ψυχή από τη σκόνη της καθημερινότητας» Εσύ με ποιες εκφάνσεις της τέχνης επιχειρείς να ξεπλύνεις τη σκόνη της καθημερινότητας;
- «Τι απ΄όσα θυμόμαστε τελικά για τον καθένα είναι αληθινά και τι ψεύτικα;» Με αφορμή το περιστατικό της παροδικής αμνησίας του Πάμπλο, πραγματεύεσαι το ζήτημα της μνήμης. Υπάρχει τελικά αντικειμενική αλήθεια ή καθένας μας κουβαλά τη δική του αλήθεια έστω και αν μοιραστήκαμε την ίδια στιγμή /εμπειρία;
Απαντήσεις:
- Δεν υπάρχει ένα και μόνο συγκεκριμένο χαρακτηριστικό το οποίο με «ανάγκασε» να ασχοληθώ με τον Πικάσο. Αυτό που με εξιτάρει και με ελκύει στους ανθρώπους – και ειδικά αυτούς που κατάφεραν να ξεχωρίσουν με κάποιο τρόπο μέσα από το πλήθος, αλλά και μέσα στον χρόνο, όπως ο Πικάσο ή ο Αϊνστάιν, – είναι η οπτική με την οποίαν αντιμετωπίζουν την ίδια τη ζωή. Όσοι μπόρεσαν να γίνουν στα χείλη μας ταυτόσημοι με την τέχνη ή την επιστήμη που έχουν υπηρετήσει, το κατόρθωσαν, πιστεύω, γιατί τόλμησαν να σκεφτούν και να δράσουν έξω από το κουτί. Ρίσκαραν, προσπάθησαν και κυνήγησαν το δικό τους προσωπικό όνειρο. Τι σπουδαιότερο έχει κανείς να ζηλέψει ή να μάθει σε ένα παιδί;
- Σίγουρα όχι με τη ζωγραφική! (Ομολογώ πως τα σχέδιά μου έχουν μείνει στο νηπιακό στάδιο). Η σκόνη πάντως της καθημερινότητας μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε αμμόλοφο και να σε πνίξει. Γι’ αυτό πρέπει να… «ξεσκονίζεις» συχνά (το μυαλό και τη ψυχή). Κάθε μέρα που περνάει χωρίς λίγα έστω λεπτά δημιουργίας, ό,τι κι αν αντιπροσωπεύει αυτό για τον καθένα, είναι μια χαμένη μέρα. Για μένα η γραφή είναι το νερό μου. Ξεδιψά τις ανησυχίες μου, ξεπλένει τα πάθη μου και γυρίζει τον μύλο της ζωής κόντρα στους φόβους μου. Πέρα απ’ αυτό, ένα τραγούδι, μια ταινία, ή ένα βιβλίο συχνά αποτινάζουν από τους ώμους μου προσωρινές σκοτούρες.
- Το θέμα της μνήμης με απασχολεί συχνά. Είναι, κατά την άποψή μου, θεμελιώδες στοιχείο για το πώς ορίζουμε πρώτα από όλα τον εαυτό μας κι έπειτα τον κόσμο γύρω μας. Το παρελθόν μας χτίζεται με όσα θυμόμαστε, όμορφα ή άσχημα. Από γεγονότα και ανθρώπους που μας ανάγκασαν να σκεφτούμε διαφορετικά. Κι αυτά που επιλέγει ο καθένας να κρατήσει στην πορεία, αποτελούν τον προσωπικό του μύθο, τη δική του αλήθεια, τη δική του ιστορία που θέλει να αφηγείται. Αυτή η ιστορία, λοιπόν, είναι διαφορετική για τον καθένα μας, έστω κι αν κάποιες φορές έχουμε βιώσει κοινές εμπειρίες, ακριβώς εξαιτίας των διαφορετικών μας αντιλήψεων, πεποιθήσεων και ερμηνειών. Η ανάγκη μας εξάλλου να αποτυπώνουμε μνήμες στο χαρτί, σε φωτογραφίες, σε βίντεο, σε μικρά ή μεγάλα αντικείμενα, φανερώνει όχι μόνο την επιθυμία για επιβεβαίωση της ύπαρξής μας, αλλά και την ανησυχία για συνέχισή της στο μέλλον. Γι’ αυτό και η ιδέα και μόνο της αμνησίας, προκαλεί τρόμο! Συγγνώμη, Πάμπλο…